Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (XAΠ)
Τι είναι η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια;
ΧΑΠ
Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, ή ΧΑΠ εν συντομία, είναι μία συχνή χρόνια πνευμονική νόσος που συμβαίνει κατεξοχήν σε καπνιστές. Στη ΧΑΠ υπάρχει δυσκολία κατά την δίοδο του αέρα μέσα στους πνεύμονες που συμβαίνει λόγω της μακροχρόνιας καταστροφής που αυτός υφίσταται από τις βλαβερές ουσίες του τσιγάρου. Η δυσκολία αυτή βιώνεται από τον καπνιστή ως χρόνια δύσπνοια, ‘φούσκωμα’ κατά την άσκηση ή το περπάτημα και βήχας συχνά παραγωγικός (με πτύελα).
Στον όρο ΧΑΠ περιλαμβάνονται δύο γνωστότερες έννοιες στο κοινό, η χρόνια βρογχίτιδα (που χαρακτηρίζεται από στένωση των αεραγωγών-βρόγχων) και το εμφύσημα (που χαρακτηρίζεται από καταστροφή του πνευμονικού παρεγχύματος), καταστάσεις που συμβαίνουν ταυτόχρονα και σε διαφορετικό βαθμό σε κάθε ασθενή.
Αυτό που έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια στον προσδιορισμό της ΧΑΠ είναι το ότι πλέον θεωρείται νόσος που μπορεί να προληφθεί – κυρίως μέσω της διακοπής του καπνίσματος, το οποίο αποτελεί αιτία της ΧΑΠ σε ποσοστό άνω του 90% – και να αντιμετωπιστεί με τις φαρμακευτικές (και μη) θεραπείες που έχουμε πια στη διάθεσή μας.
Πως θα Καταλάβω αν Έχω ΧΑΠ;
Εάν παρουσιάζετε δύσπνοια, βήχα με ή χωρίς πτύελα και είστε καπνιστής πάνω από 40 ετών, τότε είναι πολύ πιθανό να έχετε ΧΑΠ.
Τα συμπτώματα μάλιστα μπορεί να έχουν τόσο ύπουλη εμφάνιση έτσι ώστε οι ασθενείς να τα αποδίδουν στο τσιγάρο με το γνωστό ελαφρυντικό: «τσιγαρόβηχας».
Δεν είναι όμως μία απλή κατάσταση αλλά μία ύπουλη νόσος που δικαιολογημένα χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς ως σιωπηλός «δολοφόνος», αφού αποφράσσει τους βρόγχους (τους αεραγωγούς μέσω των οποίων αναπνέουμε) και καταστρέφει κυριολεκτικά τους ιστούς των πνευμόνων με τρόπο μη αναστρέψιμο.
Δυστυχώς μόνο αφού καταστραφεί το 50-60% των πνευμόνων ο ασθενής αρχίζει να έχει σοβαρά συμπτώματα.
Σε προχωρημένες μορφές ΧΑΠ ο καπνιστής δυσκολεύεται να εκτελέσει ακόμη και απλές πράξεις της καθημερινότητας του, όπως πχ να δέσει τα παπούτσια του ή να ντυθεί. Για απλές δραστηριότητες χρειάζεται πολύ χρόνο και μεγάλη προσπάθεια ενώ σε τελικά στάδια είναι αναγκαία η χορήγηση οξυγόνου με ειδικές συσκευές ακόμα και για την επιβίωση του.
Είναι συχνή η ΧΑΠ;
H 3η Αιτία Θανάτου Παγκοσμίως
Η ΧΑΠ είναι πλέον η 3η αιτία θανάτου παγκοσμίως (δεδομένα 2019) και ευθύνεται κάθε χρόνο για 3,23 εκατομμύρια θανάτους στον πλανήτη. Το συνολικό κόστος σε φάρμακα, νοσηλείες και για την όλη αντιμετώπιση της νόσου είναι τεράστιο (π.χ. στις ΗΠΑ ξοδεύονται 24 δις. δολάρια ετησίως).
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατέταξε την ΧΑΠ σε μία από τις 5 πιο επικίνδυνες αρρώστιες της επόμενης χιλιετίας και συντονίζει προσπάθειες για την αντιμετώπισή της. Τα τελευταία δεδομένα στην χώρα μας δείχνουν ότι από ΧΑΠ πάσχει το 8,4% των Ελλήνων (12% ανδρών και 5% γυναικών). Αυτό σημαίνει ότι περίπου 600.000 Έλληνες έχουν ΧΑΠ.
Δυστυχώς οι μελέτες δείχνουν ότι οι μισοί από αυτούς δεν το ξέρουν και επομένως στερούνται από τα οφέλη της έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας.
Το 7% των Ελλήνων ασθενών με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) που θα νοσηλευτεί στο νοσοκομείο λόγω παρόξυνσης θα πεθάνει εντός τριών μηνών, σύμφωνα με την πανευρωπαϊκή μελέτη ERS COPD Audit που πραγματοποιήθηκε με συμμετοχή 16.000 ασθενών. Περισσότεροι από 25000 ασθενείς με ΧΑΠ στην Ελλάδα ζουν με την βοήθεια συνεχούς παροχής οξυγόνου.
Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) είναι μια αρκετά συχνή πνευμονική πάθηση, ιδίως σε άτομα που καπνίζουν ή έχουν έκθεση σε άλλους επιβλαβείς παράγοντες. Εκτιμάται ότι περίπου 10-15% των καπνιστών θα αναπτύξουν σε κάποιο στάδιο τη ζωή τους ΧΑΠ.
Επίσης, η προκειμένη πάθηση είναι συχνότερη σε άτομα άνω των 40 ετών, ειδικά σε αυτούς που έχουν καπνίσει για μεγάλο χρονικό διάστημα ή εκτέθηκαν σε άλλους επιβλαβείς παράγοντες. Αν και η πάθηση είναι πιο συνηθισμένη σε καπνιστές, μπορεί να προκύψει και σε μη καπνιστές, κυρίως λόγω έκθεσης σε περιβαλλοντικούς ρύπους ή επαγγελματικών κινδύνων. Επομένως, η ΧΑΠ αποτελεί σημαντικό δημόσιο υγειονομικό πρόβλημα παγκοσμίως.
Τι συμβαίνει στον πνεύμονα στην ΧΑΠ;
Στη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), συμβαίνουν διάφορες αλλαγές στον πνεύμονα που οδηγούν σε δυσκολία αναπνοής και άλλα συμπτώματα. Στην ΧΑΠ, περιλαμβάνεται η χρόνια βρογχίτιδα και το εμφύσημα.
Χρόνια Βρογχίτιδα
Στην χρόνια βρογχίτιδα παρατηρείται στένωση των αεραγωγών μέσα από τους οποίους μεταφέρεται ο αέρας στους πνεύμονες (που ονομάζονται βρόγχοι). Η απόφραξη αυτή συμβαίνει διότι ο καπνός του τσιγάρου δημιουργεί χρόνιο ερεθισμό και φλεγμονή στο τοίχωμα των βρόγχων με αποτέλεσμα να προκαλείται σταδιακά μόνιμη ουλοποίηση τους.
Επιπλέον, συμβαίνει αυξημένη παραγωγή βλέννης, δηλαδή πτυέλων στο εσωτερικό των βρόγχων. Τα παραπάνω προκαλούν τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της χρόνιας βρογχίτιδας που είναι η δύσπνοια και ο παραγωγικός βήχα (φλέγματα).
Εμφύσημα
Στο εμφύσημα συμβαίνει καταστροφή των κυψελίδων, οι οποίες είναι μικροσκοπικοί σάκοι βαθιά μέσα στους πνεύμονες και στις οποίους γίνεται η ανταλλαγή των αερίων και η οξυγόνωση του αίματος (πρόσληψη οξυγόνου και αποβολή διοξειδίου του άνθρακα).
Αποτέλεσμα αυτών των αλλοιώσεων είναι η μείωση της εσωτερικής επιφάνειας του πνεύμονα στην οποία διενεργείται η ανταλλαγή αυτή, η μείωση του οξυγόνου στο αίμα και η κατακράτηση διοξειδίου του άνθρακα.
Επιπλέον όταν οι κυψελίδες ελαττώνονται, χάνουν την ελαστικότητα τους, μειώνεται η φυσιολογική τους τάση να αδειάζουν (ξεφουσκώνουν) και παγιδεύουν αέρα μέσα τους.
Το γεγονός αυτό ονομάζεται υπερδιάταση και συμβάλλει ξεχωριστά στην εμφάνιση της δύσπνοιας.Με απλά λόγια φανταστείτε τον πνεύμονα σαν ένα καλαμάκι (αεραγωγοί-βρόγχοι) που οδηγεί σε ένα πυκνό σφουγγάρι (κυψελίδες).
Στην χρόνια βρογχίτιδα υπάρχει δύσπνοια γιατί το καλαμάκι (από το οποίο αναπνέουμε) είναι στενωμένο και ο αέρας μετακινείται με δυσκολία. Στο εμφύσημα το σφουγγάρι (κυψελίδες) έχει καταστραφεί, δεν είναι πλέον πυκνό και δεν κρατάει πολύ νερό (αέρα) και δεν είναι πλέον απορροφητικό (δεν μαζεύει πολύ οξυγόνο).
Ο συνδυασμός αυτών των συμβαίνει στην χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
Τί προκαλεί την ΧΑΠ;
Η ΧΑΠ μπορεί να προκληθεί από πολλούς παράγοντες, όπως ο καπνός του τσιγάρου, η έκθεση σε βλαβερές ουσίες στον επαγγελματικό χώρο (σκόνη, χημικά, αναθυμιάσεις), η ενδοοικιακή μόλυνση από καύση βιομάζας ( από μαγκάλια, τζάκια, ξυλόσομπες σε μη καλά αεριζόμενους χώρους), η ατμοσφαιρική ρύπανση, λοιμώξεις (πχ φυματίωση) ενώ σπάνια, υπάρχει και κληρονομική μορφή που εμφανίζεται σε νεότερες ηλικίες.
Το Κάπνισμα
Το κάπνισμα, ακόμη και το παθητικό, αποτελεί τον σημαντικότερο επιβαρυντικό παράγοντα και σε αυτό οφείλεται το μεγαλύτερο ποσοστό της ΧΑΠ (άνω του 90%) στις ανεπτυγμένες χώρες. Το γενετικό υπόβαθρο είναι σημαντικό καθώς δεν αναπτύσσουν όλοι οι καπνιστές ΧΑΠ.
Τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσης, η χρήση τζακιών, σομπών και άλλων ρυπογόνων μέσων θέρμανσης, έχει συντελέσει στην επιδείνωση της ρύπανσης της ατμόσφαιρας, ειδικά στα αστικά κέντρα, συντελώντας σε έξαρση των συμπτωμάτων των ασθενών με ΧΑΠ.
Πως γίνεται η διάγνωση της ΧΑΠ;
Η διάγνωση της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ) γίνεται με βάση το ιστορικό και τα συμπτώματά του ασθενή, καθώς και με τη βοήθεια εργαστηριακών εξετάσεων με κύρια την σπιρομέτρηση σε πνευμονολόγο.
Σπιρομέτρηση
Παρόλο που η υποψία της ΧΑΠ τίθεται ακόμη και από τον ασθενή, η διάγνωση απαιτεί την συμβολή του ειδικού ιατρού, δηλαδή του πνευμονολόγου. Και αυτό διότι σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες για την διάγνωση της ΧΑΠ απαιτείται μέτρηση της πνευμονικής λειτουργίας με σπιρομέτρηση.
Η λήψη θεραπείας χωρίς να έχει προηγηθεί σπιρομέτρηση ισοδυναμεί με την λήψη αγωγής για την υπέρταση χωρίς να μετριέται η αρτηριακή πίεση. Επιπλέον ο πνευμονολόγος που διαθέτει κατάλληλο εξοπλισμό μπορεί να μετρήσει την υπερδιάταση και τους όγκους του πνεύμονα σας (με την εξέταση των στατικών όγκων), τον βαθμό του εμφυσήματος (με την εξέταση της διάχυσης) και το οξυγόνο στο αίμα σας (με την μέτρηση των αερίων αίματος).
Η σπιρομέτρηση είναι η ΜΟΝΗ εξέταση που θα θέσει ή όχι την διάγνωση της νόσου σε ένα καπνιστή με συμπτώματα συμβατά με ΧΑΠ.
Πώς παρακολουθείται η ΧΑΠ;
Η παρακολούθηση της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ) είναι σημαντική για τη διαχείριση της πάθησης και την πρόληψη τυχόν επιπλοκών.
Επειδή η ΧΑΠ είναι χρόνια νόσος είναι αναγκαίο να επισκέπτεστε τακτικά τον πνευμονολόγο σας. Αυτός αξιολογώντας τα συμπτώματα σας, εξετάζοντας σας και κάνοντας ειδικές εξετάσεις μπορεί να κρίνει αν έχει αποτέλεσμα η θεραπεία σας και να προβεί σε αναγκαίες αλλαγές.
Μερικές από τις εξετάσεις που μπορεί να κάνει ο γιατρός σας για να ελέγξει την κατάστασή σας είναι:
Σπιρομέτρηση
Η εξέταση αυτή γίνεται στον πνευμονολόγο με ειδικό εξοπλισμό, το σπιρόμετρο, που μετράει τον τρόπο (την ευκολία ή την δυσκολία) με τον οποίο διέρχεται ο αέρας μέσα στους βρόγχους.
Εάν έχετε ΧΑΠ η σπιρομέτρηση σας θα έχει μειωμένες τιμές ανάλογες με τον βαθμό της νόσου. Η σπιρομέτρηση είναι η αναντικατάστατη εξέταση διότι θέτει την διάγνωση της ΧΑΠ, μετράει τον βαθμό της απόφραξής, την αποτελεσματικότητα της θεραπείας και τέλος βοηθάει στην παρακολούθηση της πορείας της νόσου σε βάθος χρόνου.
Μέτρηση Στατικών Πνευμονικών Όγκων
Είναι μία ειδική εξέταση που μπορεί να γίνει μόνο σε ειδικά σπιρόμετρα (εικόνα) που μετράνε το συνολικό μέγεθος και τους επιμέρους όγκους του πνεύμονα. Για παράδειγμα μπορεί να μετρηθεί η ποσότητα του αέρα που παραμένει στους πνεύμονες σας λόγω της απόφραξης και ο βαθμός του εμφυσήματος.
Διάχυση
Η διάχυση είναι επίσης μία πολύ ακριβής και ευαίσθητη μέθοδος που επίσης γίνεται σε ειδικά σπιρόμετρα πλήρους λειτουργικού ελέγχου της αναπνοής.
Με αυτή μετράμε το πόσο καλά ανταλλάσσουν τα αέρια οι πνεύμονες σας, βρίσκουμε δηλαδή εάν υπάρχει δυσκολία στην πρόσληψη του οξυγόνου και στην αποβολή του διοξειδίου του άνθρακα όπως συμβαίνει στο εμφύσημα.
Οξυμετρία
Είναι ο απλούστερος τρόπος μέτρησης του οξυγόνου στο αίμα σας. Γίνεται με απλές συσκευές που λέγονται παλμικά οξύμετρα, τα οποία σε μία μικρή οθόνη μας δείχνουν πόσο «γεμάτο» είναι το αίμα μας με οξυγόνο.
Μέτρηση Αερίων Αίματος
Ανάλογα με την σοβαρότητα της ΧΑΠ μπορεί να χρειαστεί και μέτρηση αερίων αίματος, που εκτός από το οξυγόνο μετράει και το διοξείδιο του άνθρακα που δεν αποβάλλουν οι πνεύμονες σας και κατακρατείται στον οργανισμό σας.
Ερωτηματολόγια Ποιότητας Ζωής – Ελέγχου της Δύσπνοιας
Τα ερωτηματολόγια της ΧΑΠ περιλαμβάνουν ερωτήσεις που εξετάζουν πώς νιώθετε και πόσο έχει επηρεαστεί η καθημερινότητα σας από τη νόσο. Δείχνουν επίσης πόσο βελτιώνει την καθημερινότητα σας η θεραπεία που σας χορηγείται και αν υπάρχει επιδείνωση της νόσου σας.
Είναι χρήσιμα για εκτίμηση της αρχικής κατάστασης του οργανισμού σας και για την παρακολούθηση σε βάθος χρόνου.
Ποια είναι η θεραπεία στη ΧΑΠ;
Μέχρι σήμερα δεν έχουν βρεθεί φάρμακα που να θεραπεύουν τη ΧΑΠ και αυτό πιθανώς συμβαίνει διότι οι βλάβες του τσιγάρου είναι μη αναστρέψιμες. Η θεραπεία επομένως στοχεύει στη σταθεροποίηση της νόσου και στην υποχώρηση των συμπτωμάτων, όπως ακριβώς γίνεται και σε άλλα χρόνια νοσήματα όπως η υπέρταση ή ο σακχαρώδης διαβήτης.
Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος
Πρωταρχικό στην αντιμετώπιση της ΧΑΠ ρόλο έχει η απομάκρυνση από τους βλαβερούς παράγοντες και ειδικά από το κάπνισμα.
Ο ευκολότερος τρόπος για να σταματήσει κάποιος το κάπνισμα είναι με τη βοήθεια που θα λάβει σε ένα ιατρείο διακοπής καπνίσματος. Τα ιατρεία διακοπής καπνίσματος λειτουργούν στα ιδιωτικά ιατρεία πνευμονολόγων και σε μερικά νοσοκομεία.
Οι πνευμονολόγοι που ασχολούνται με τη διακοπή του καπνίσματος έχουν λάβει ειδική εκπαίδευση τόσο κατά την εξειδίκευση τους όσο και σε ειδικά εντατικά σεμινάρια που οργανώνονται τακτικά από την Ελληνική και την Ευρωπαϊκή Πνευμονολογική Εταιρία.
Στα ιατρεία διακοπής καπνίσματος εφαρμόζονται σύγχρονες, μελετημένες και αποδεδειγμένες επιστημονικά μέθοδοι αντιμετώπισης της εξάρτησης από τη νικοτίνη.
Κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης, που συνήθως διαρκεί μερικούς μήνες, ο καπνιστής ενδέχεται να λάβει κάποια φαρμακευτική αγωγή που με απόλυτη ασφάλεια θα του μειώσει τα στερητικά συμπτώματα και θα καταστήσει την απεξάρτηση από τη νικοτίνη, μία απλή διαδικασία.
Η φαρμακευτική αγωγή που πιθανόν χορηγηθεί είναι εξειδικευμένη και ρυθμισμένη κατάλληλα για τον συγκεκριμένο καπνιστή, διαρκεί 2-3 μήνες και μπορεί να είναι από υποκατάστατα νικοτίνης (έμπλαστρα, τσίχλες, «πιπάκια», spray κα), νεότερα δισκία ή συνδυασμοί αυτών.
Η παραπάνω διαδικασία καθιστά την διακοπή μία εύκολη και ασφαλή πραγματικότητα για τον ασθενή με ποσοστά επιτυχίας πάνω από 80%. Και το εντυπωσιακό ασθενής συνήθως σταματά να καπνίζει από τις πρώτες κιόλας ημέρες!
Φάρμακα
Για την θεραπεία της ΧΑΠ χρησιμοποιούμε κυρίως φάρμακα σε μορφή εισπνοών. Οι εισπνοές αυτές περιέχουν κυρίως βρογχοδιασταλτικές ουσίες που βοηθούν στο να διατηρούνται οι βρόγχοι ανοικτοί και να μειώνεται η δύσπνοια στον ασθενή με ΧΑΠ.
Η χορήγηση φαρμάκων με τη μορφή εισπνοών έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα στην βελτίωση της ζωής του ασθενή, δρα τοπικά στους βρόγχους (επομένως πρακτικά δεν έχει παρενέργειες) και δεν αλληλεπιδρά με καμία άλλη θεραπεία που τυχόν χορηγείται από το στόμα. Επιπλέον η αποτελεσματικότητα της θεραπείας μπορεί να μετρηθεί με ακρίβεια με τη σπιρομέτρηση και να εκτιμηθεί η δράση της σε βάθος χρόνου.
Εκτός από τις εισπνοές υπάρχουν φάρμακα για την ΧΑΠ με την μορφή δισκίων τα οποία μπορούν να προστεθούν στη θεραπεία με τις εισπνοές για να επιτύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Τα τελευταία χρόνια γίνεται εκτεταμένη έρευνα για την αντιμετώπιση της ΧΑΠ και κάθε χρόνο αναπτύσσονται νέα, ιδιαίτερα αποτελεσματικά φάρμακα.
Με τα νεότερα αυτά φάρμακα αυξάνονται οι επιλογές και οι δυνατότητες να αντιμετωπίσουμε πλήρως τη συμπτωματολογία της νόσου και να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής του ασθενή.
Οξυγόνο στο Σπίτι
Όταν η ΧΑΠ είναι πιο σοβαρή το αίμα μπορεί να μην οξυγονώνεται επαρκώς όπως περιγράψαμε. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να χρειαστείτε οξυγόνο στο σπίτι για κάποιες ώρες ημερησίως ή ακόμη και συνεχώς.
Για τον λόγο αυτό υπάρχουν ειδικές –φορητές πλέον- συσκευές, οι συμπυκνωτές οξυγόνου, που παράγουν οξυγόνο. Ο στόχος βέβαια της θεραπείας είναι να μην φτάσει κάποιος σε αυτό το στάδιο της νόσου και για να μην συμβεί αυτό χρειάζεται σωστή θεραπευτική αγωγή και οπωσδήποτε διακοπή του καπνίσματος.
Σωστή Σωματική ‘Ασκηση
Η σωστή άσκηση είναι εντελώς απαραίτητη για τον ασθενή με ΧΑΠ, γιατί βελτιώνει τις αντοχές του, γυμνάζει το αναπνευστικό σύστημα, περιορίζει την καχεξία (την απώλεια δηλαδή μυϊκής μάζας και το αδυνάτισμα) και βελτιώνει την ψυχολογία του.
Περπατάτε τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα αφού λάβετε τα φάρμακα σας. Εάν λαχανιάζετε κατά την άσκηση, αυτό δεν είναι επικίνδυνο και το λαχάνιασμα υποχωρεί γρήγορα όταν σταματήσετε την άσκηση.
Ο ρυθμός με τον οποίο ασκείστε πρέπει να είναι τέτοιος ώστε να μην εμφανίζεται δύσπνοια κατά τη διάρκεια της άσκησης. Για τους ασθενείς που έχουν εντονότερα συμπτώματα υπάρχουν και ειδικά προγράμματα άσκησης, τα λεγόμενα ‘προγράμματα αποκατάστασης.
Υγιεινή Μεσογειακή διατροφή
Είναι σημαντικό να ακολουθείτε υγιεινή-μεσογειακή- διατροφή στην καθημερινότητά σας. Θα πρέπει να προσπαθείτε να τρώτε πολλά φρούτα και λαχανικά. Τρώτε 3–4 γεύματα την ημέρα και αποφύγετε δύσπεπτες τροφές.
Αν δεν νιώθετε καλά, θα πρέπει να τρώτε καθημερινά 5-6 μικρότερα γεύματα από μαλακές τροφές. Προτιμότερες είναι τροφές και ροφήματα πλούσια σε υδατάνθρακες και πρωτεΐνες όπως ζυμαρικά, κοτόπουλο και ψάρι. Αν είστε υπέρβαρος, θα έχετε ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα με την αναπνοή.
Ωστόσο, αν το βάρος σας είναι λιγότερο από αυτό που αναλογεί στο ύψος σας, ίσως χρειαστεί να κάνετε ειδική διατροφή. Δεν υπάρχει πρόβλημα να καταναλώνετε οινοπνευματώδη με τα γεύματα, εφόσον το κάνετε με μέτρο.
Αντιγριπικό Εμβόλιο, Συνυπάρχουσες Παθήσεις
Ο ασθενής με ΧΑΠ θα πρέπει να κάνει ετησίως το αντιγριπικό εμβόλιο, και να εμβολιαστεί για τον πνευμονιόκοκκο σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες. Άλλα χρήσιμα εμβόλια είναι το αναμνηστικό για τον κοκκύτη (μικρόβιο που συχνά προκαλεί παροξύνσεις) και το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα (νόσος που εμφανίζεται συχνότερα σε ασθενείς με ΧΑΠ).
Oι ασθενείς με ΧΑΠ είναι κατά κανόνα μέσης και μεγάλης ηλικίας και εμφανίζουν συχνά συνυπάρχουσες παθήσεις οι οποίες πρέπει να αντιμετωπιστούν, με συχνότερες τις καρδιαγγειακές παθήσεις, τον καρκίνο του πνεύμονα, την οστεοπόρωση, το σακχαρώδη διαβήτη και το μεταβολικό σύνδρομο καθώς και το άγχος και την κατάθλιψη.
Σε μερικές περιπτώσεις εμφυσήματος υπάρχουν χειρουργικές επεμβάσεις αφαίρεσης κάποιων προσβεβλημένων τμημάτων του πνεύμονα που βελτιώνουν τα συμπτώματα.
Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι η αγωγή για την ΧΑΠ δεν είναι ίδια για όλους τους ασθενείς, ούτε καν η ίδια για ένα συγκεκριμένο ασθενή στη πορεία του χρόνου.
Προσαρμοσμένη Θεραπεία
Η εξέλιξη της πάθησης μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο, και συχνά η θεραπεία πρέπει να προσαρμόζεται ανάλογα.
Παράγοντες όπως ο βαθμός της αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, η σοβαρότητα των συμπτωμάτων και η ανταπόκριση στην θεραπεία μπορούν να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα και την επιλογή των φαρμάκων ή θεραπευτικών προσεγγίσεων.
Η αγωγή μεταβάλλεται και προσαρμόζεται από τον θεράποντα πνευμονολόγο που έχει τον εξοπλισμό, την γνώση και την εμπειρία ώστε να αξιολογεί όλες τις παραμέτρους της νόσου, όπως την πνευμονική λειτουργιά (σπιρομέτρηση), το ιστορικό των παροξύνσεων και τα ειδικά ερωτηματολόγια εκτίμησης της λειτουργικής κατάστασης του ασθενούς.
Τι είναι παρόξυνση και πότε θα συμβουλευτώ εκτάκτως τον ιατρό μου;
Παρόξυνση της ΧΑΠ είναι η επιδείνωση της νόσου που συμβαίνει συνηθέστερα κατά τη διάρκεια πνευμονικών λοιμώξεων.
Παρόξυνση
Εάν κάποια στιγμή έχετε περισσότερη δύσπνοια, λαχανιάζετε πολύ εύκολα και έχετε περισσότερα πτύελα με αλλαγή στο χώμα τους τότε η νόσος σας είναι σε παρόξυνση. Επίσης αν πρηστούν τα πόδια σας, βγάζετε αίμα κατά τον βήχα, έχετε υπνηλία ή πόνο στα πλευρά σας που χειροτερεύει με την αναπνοή πρέπει να επισκεφτείτε τον ιατρό σας.
Για την άμεση ανακούφιση από τη δύσπνοια λάβετε εισπνοές από το ανακουφιστικό σας φάρμακο.
Κινδυνεύω από την ΧΑΠ;
Είναι σημαντικό οι ασθενείς με ΧΑΠ να συνεργάζονται στενά με τους γιατρούς τους για να εξασφαλίσουν ότι η θεραπεία τους προσαρμόζεται κατάλληλα στις ανάγκες τους και την εξέλιξη της πάθησής τους. Με τη σωστή διαχείριση και παρακολούθηση, είναι δυνατόν να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής και να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις της ΧΑΠ στην καθημερινότητα.
Σωστή Αγωγή και Παρακολούθηση
Αποτελώντας μία από τις κύριες αιτίες θανάτου στον κόσμο, είναι σαφές πως ο ασθενής με ΧΑΠ πάσχει από ένα σοβαρό και ύπουλο νόσημα. Η σωστή αγωγή και παρακολούθηση από τον ειδικό μπορεί να οδηγήσει στον πλήρη έλεγχο της και στην εξάλειψη του κινδύνου.
Καθώς η ΧΑΠ δεν είναι νόσος που θεραπεύεται, θα πρέπει να λαμβάνετε διαρκώς τα φάρμακα σας και να είστε εξοικειωμένος με την χρήση τους.
Εάν δεν καπνίζετε, είστε επιμελής με την αγωγή σας και τους ελέγχους σας από τον θεράποντα πνευμονολόγο, αποφεύγετε τις λοιμώξεις και ασκείστε, τότε η νόσος σταθεροποιείται, τα συμπτώματα υποχωρούν σε σημαντικό βαθμό και βελτιώνεται η ποιότητα της ζωής σας.
Και μην ξεχνάτε…. η έγκαιρη διάγνωση σε αρχικά στάδια είναι πάντα η καλύτερη θεραπεία και αυτή γίνεται με την σπιρομέτρηση στον πνευμονολόγο!
